The Huffington Post‘ta çıkan haberi gördünüz mü? MoMA, “Sergiler Tarihi Arşivi” kurmuş. Yani, müzelerin internet sitelerindeki “geçmiş sergiler” sekmesinin o alışılagelmiş durağan yapısını bozan bir proje: MoMA Exhibition History. Arşive herhangi bir sanatçının adını yazıyorsunuz, hangi sergilerde yer aldığı çıkıyor karşınıza. Telif hakkı tabii ki bir sıkıntı, onu da kendi koleksiyonlarında olmayan eserlerin doğrudan görsellerini vermek yerine, sergi salonundan fotoğraflar paylaşarak aşmış görünüyorlar.
Ben, örneğin, Andy Warhol yazdım ve sanatçının yer aldığı bütün sergiler listelendi.
Sonra bir sergi seçtim. 2001’den, What’s a Print?
Sergide yer alan bütün sanatçılar listelendi. Bir daha Andy Warhol ismine tıkladım ve sonraki sayfada sanatçının MoMA online koleksiyonunda yer alan bütün çalışmaları bir arada karşıma çıktı.
MoMA Arşivler Şefi Michelle Elligott ve Dijital İçerik ve Strateji Direktörü Fiona Romeo tarafından geliştirilen projenin en önemli özelliği, sanırım, yaşayan bir arşiv olarak kurgulanması. Yani, zamanla buraya daha fazla doküman eklenecek.
Bu sadece, MoMA geçmiş sergilerini online erişime açıyor, şeklinde yorumlanacak bir çalışma değil. Bu proje, başlı başına böylesine bir online arşiv, MoMA’nın sanat tarihindeki yerine dair bir dolu araştırma için de kaynak olabilecek. Başka bir ifadeyle, bu arşiv, MoMA merkezli bir dolu tarihi çalışmanın gerçekleştirilebilecek olması demek. Üstelik bunun için New York’a gelmeye de gerek yok. Bu açıdan, kurum arşivlerinin demokratik ve erişilebilir olması için de şahane bir örnek.
Böyle bir proje tabii ki MoMA’dan çıkacaktı. Dijital İçerik ve Strateji Direktörü diye bir pozisyon var müzede, ya ne olacaktı!
Bir de bu vesileyle şunu da paylaşmak gerekir, Türkiye’de de arşivler kamusal erişime açılıyor yavaş yavaş. Daha henüz kişisel bağış seviyesinde ilerlese de, bu hareketlenmenin kurumsal arşivleri yeniden düzenlemeye doğru iteceğine inanıyorum. Er ya da geç.
Bknz: SALTAraştırma
3. Uluslararası #İstanbulBienali sanatçıları İstanbul’u gezerken, 1992, #SALTAraştırma, Vasıf Kortun Arşivi pic.twitter.com/1zV3Ph6yfg
— SALT Online (@SALT_Online) September 17, 2016
3. Uluslararası İstanbul Bienali’nin tüm hazırlık ve sergileme sürecinin belge ve görselleri https://t.co/Af3f2OHoK7’da erişime açıldı.
— SALT Online (@SALT_Online) September 17, 2016
